ट्याक्सी व्यवसायको यो 'उल्टो गियर' लाई सुधार्न र लोक बहादुर जस्ता युवालाई देशमै उद्यम गर्न प्रेरित गर्नका लागि सरकारी तवरबाट बिचौलियाको जालो तोड्ने र पारदर्शी दर्ता प्रक्रिया अपनाउनु अपरिहार्य देखिन्छ।
काठमाडौं ,१६कार्तिक
सामान्यतया कुनै पनि वस्तु प्रयोग गर्दै जाँदा त्यसको मूल्य घट्दै जान्छ, तर ट्याक्सी व्यवसायमा भने यसको ठिक विपरीत अवस्था देखिएको छ। २२ वर्ष अघि करिब ८ लाख रुपैयाँमा खरिद गरिएको ट्याक्सी अहिले पनि बजारमा ९/१० लाख रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको तथ्यले धेरैलाई चकित पारेको छ।
अचम्मित लोक बहादुर: देशमै केही गर्ने चाहनामा 'ब्रेक'
यसै मूल्यवृद्धिको मारमा परेका छन् तीन वर्ष विदेशमा बिताएर स्वदेश फर्केका लोक बहादुर।
ट्याक्सीको आकाशिएको मूल्य सुनेर उनी अचम्भित छन्। "हामी जस्तो नयाँ व्यवसायी, जो देशमै केही गर्छु भनेर आएका छौं, उनीहरूलाई यो पेशामा छिर्नै नसकिने रहेछ," लोक बहादुर भन्छन्। यसले विदेशबाट फर्केका वा नयाँ उद्यम गर्न चाहने युवाहरूका लागि यो व्यवसायमा प्रवेश गर्न कति गाह्रो छ भन्ने देखाउँछ।
व्यवसायीको भनाइ: मूल्यवृद्धिको मुख्य कारण 'बिचौलिया'
ट्याक्सी व्यवसायीहरू स्वयं यस मूल्यवृद्धिको कारणमा 'अत्यधिक बिचौलिया' को प्रभाव रहेको बताउँछन्। उनीहरूको अनुसार, नयाँ ट्याक्सी दर्ता नखुल्नु र सीमित संख्याका पुरानो ट्याक्सीको नम्बर प्लेटको कारोबार हुनुले बिचौलियालाई चलखेल गर्ने मौका मिलेको छ।
नम्बर प्लेटको ठगी: मुलुकको कानुनले २० वर्ष पुराना ट्याक्सी विस्थापन गर्ने नीति लिएको छ। तर, नयाँ दर्ता नखुल्दा बजारमा 'स्क्रयाप' गरिएका नम्बर प्लेटहरूको खुल्लमखुल्ला खरिदबिक्री भइरहेको छ।
सीमितताको फाइदा: उपत्यकामा ट्याक्सीको संख्या (करिब ९ हजार) जनसंख्याको तुलनामा निकै कम छ तर ट्याक्सी ब्यबसायीहरु भन्छन् हाल भएको ट्याक्सीले समेत काम पाईरहेका छैनौं । र अर्को तिर नयाँ दर्ता नखुल्दा पुरानो नम्बर प्लेटको माग बढेको र यसैको फाइदा बिचौलियाहरूले उठाइरहेका छन्।
सिन्डिकेटलाई मलजल: व्यवसायीहरूका अनुसार, नयाँ दर्ता नखोल्नुले एक प्रकारको सिन्डिकेटलाई बढावा दिएको छ, जसको सीधा असर नम्बर प्लेटको मूल्यमा परेको छ।
वर्तमान अवस्था: महँगो नम्बर प्लेटको भार यात्रुमाथि
हाल बजारमा उपलब्ध नयाँ ट्याक्सी (विशेषगरी विद्युतीय ट्याक्सी) को अटोशोरुम मूल्य ३७ लाखदेखि ४१ लाख ५० हजार रुपैयाँसम्म छ। जब यसमा ९/१० लाख रुपैयाँको 'नम्बर प्लेट' को मूल्य जोडिन्छ, गाडीको कुल लागत ह्वात्तै बढ्न जान्छ।व्यवसायीले नम्बर प्लेट खरिदमा लागेको ठूलो रकम अन्ततः यात्रुहरूबाटै महँगो भाडा मार्फत उठाउने गरेका छन्, जसको सीधा मार सर्वसाधारण उपभोक्तालाई परिरहेको छ।
समाधान के हो?
यस समस्याको समाधानका लागि सरकारले नयाँ ट्याक्सीको दर्ता खोल्नु नै सबैभन्दा प्रभावकारी कदम हुनेछ।
नयाँ दर्ता खुलेमा:
नम्बर प्लेटको मूल्य घट्नेछ: नम्बर प्लेटको कृत्रिम अभाव हट्नेछ र लाखौं रुपैयाँको ठगीको अन्त्य हुनेछ।
राजस्व बढ्नेछ: गाडी दर्ताबाट राज्यलाई थप राजस्व प्राप्त हुनेछ।
रोजगारी सिर्जना हुनेछ: युवाहरूले स्वदेशमै स्वरोजगार हुने अवसर पाउनेछन्।
यात्रुलाई सहजता: पर्याप्त ट्याक्सी हुँदा यात्रुले सुलभ दरमा राम्रो सेवा पाउन सक्नेछन्।ट्याक्सी व्यवसायको यो 'उल्टो गियर' लाई सुधार्न र लोक बहादुर जस्ता युवालाई देशमै उद्यम गर्न प्रेरित गर्नका लागि सरकारी तवरबाट बिचौलियाको जालो तोड्ने र पारदर्शी दर्ता प्रक्रिया अपनाउनु अपरिहार्य देखिन्छ।
0 Comments